Aslında The Cure-Robert Smith aracılığıyla bir konuyu ele almak istiyorum. Bir şarkı neden hit olur, nasıl hit olur? Bir grup veya şarkıcı yıllarca piyasada olabilir ama kendini bir türlü bütün dünyaya ispatlayamaz ama hiç beklenmedik bir anda bir şarkıyla bütün dünyanın dikkatini üstüne çekebilir. Daha önceki şarkıları kötü müdür; hayır. Daha sonra yaptıkları şarkılar daha iyi olmasına rağmen neden hit olmazlar?
Hit şarkının tılsımı nedir? Melodisinin gücü müdür? Aslında bu soruya "evet" diyerek konuyu irdelemeye bile gerek kalmayabilir ama bazı şarkıların melodisi çok güçlü olmasına rağmen neden hit olmazlar veya başka bir şarkıcı tarafından yorumlandığı anda neden hit olurlar, önceki yorumları sollarlar? İşte bu sorular da şarkının hit olmasının tek sebebinin melodi olmadığının göstergesi.
Şarkıyı hit yapan bence şarkının bileşenleri; Melodi, düzenleme, ses, yorum ve o melodinin yorumcuya "cuk" diye oturarak, yorumcunun da güçlü enerjisini ortaya çıkarması... Yani bir uyum yakalanması gerekiyor saydığım unsurlarla. Ama hit şarkılardaki bazı unsurlar, bileşendeki diğer unsurların önüne geçebiliyor; bir şarkıda şarkıcı öne çıkabiliyor, bir şarkıda düzenleme, bir şarkıda güçlü bir melodi... Bütün güzel unsurların bir araya geldiği güçlü bir bütünlük olmuyor mu? Tabi ki oluyor, olmaması için de bir sebep yok.
Peki hit şarkı yazılır mı? Yani herkesin-kitlelerin kafasına uyacak müzik yapısıyla bir şarkı yapılabilir mi? Yapılabilir ama nereye kadar yapılabilir? Demek istediğim, yani formüle dayalı hir şarkı nereye kadar üretilebilir? Bir süre sonra besteci kendini tekrar edecektir mutlaka. Şarkının hit olabilmesi için, bestecinin hayatın içinde olması ve o yaşamla beslenmesi gerekiyor ki, kitlelerin ruhunu sürekli yakalayabilsin. İyi bir gözlem, kitlelerin beklentisine tatmin edici bir cevap verebilecek, onlar da senin şarkını alıp bir yerlere taşıyacak, hit yapacaktır. Tabi sadece talebe hizmet etmek yeterli değil hit olabilmek için. Başta da dediğim gibi beste, düzenleme, ses, yorum, pozitif enerji gibi bir çok unsuru da barındırması gerekiyor. Belki de zorlama olmaması, samimi olması işi kolaylaştıracaktır.
Bir sanatçı veya grubun çok hit şarkısı olabilir mi; neden olmasın ama iyi bir besteci olmak gerekir bunun için. Hem üretici hem de yorumcu olanın bir süre sonra kendini tekrar etmesi, melodi olarak tükenmesi söz konusu olacaktır. O yüzden ben besteci şarkıcıların, başka bestelerle kendilerini takviye etmeleri gerektiğine inanıyorum. Zaten çok hit çıkaranlar kendi bestesini yapanlardan çok, değişik bestecilerle, müzisyenlerle çalışanlar.
Değinmeden geçemeyeceğim bir konu da var. Bazı müzikseverler hit şarkı sevmezler. Hit şarkı sevilmez mi hiç güzel olduktan sonra? Sanırım böyle dinleyiciler, herkesin sevdiğini severek ve dinleyerek sıradanlaşmak istemiyorlar. Ben mesela sevdiğim bir sanatçı veya grubun her şarkısını severim ama hit olan şarkıları da dillere düşmüş diye görmemezlikten gelemem. Hatta hit şarkıyı daha çok severim. Beni iyileştiren bir tarafı varsa bir şarkının, nasıl duyarsız kalabilirim ki? Sevilecek bir şeyse severim, sevmediğim bir şeyse de sevmem. Yani dış faktörler müzik konusunda kasmaz beni. Sadece duygularıma kulak veririm. Etkisinde kalmam hiç kimsenin.
Son olarak bir şey daha soracağım. Bazıları star ışığı olarak, ses ve yorum olarak çok hit çıkarabilme potansiyeline sahip olmasına rağmen neden çok hit çıkaramaz? Çıkaranlara lafım yok tabi. Michael Jackson, Madonna ve benzerleri bunun en güzel örneği. Sanırım melodisi güçlü şarkılarla, yaptığın işi ciddiye alıp çok emek vermek çok önemli. Ben starım diye bir hit şarkıyla yan gelip yatarsan, sadece bir hitlik şarkıcı olursun.
Bir de neye-hangi şarkıya hit dediğimiz çok önemli. Mesela bir grup dünyanın bir numarasıdır ama onları bütün dünyaya duyuran bir tane şarkıları olmuştur. Otoritelere sorsan her bir şarkısı klasiktir, çok güzeldir, hit değeri taşımaktadır ama grubun adını telaffuz ettiğin zaman sadece o şarkıları akla gelir. Belki de kendi bakış açımız da belirliyor şarkının ne olduğunu. Ama gene de inkar edilemeyecek bir hit şarkı durumu söz konusu. Şimdi, mesela U2'nin "One" şarkısını diğer şarkılarından nasıl ayrı tutamayız? George Michael ne kadar güzel şarkılar yapsa da, bir daha "Careless Whisper" yapabildi mi?
Evet, hit şarkı diye bir şey olmasaydı, müzik piyasasında bazı isimler hiç varolamazlar, yaptıkları işin devamını getiremeyebilirlerdi. Müzikte devamlılığı da sağlıyor hit şarkı. "Self Control" olmasaydı Laura Branigan diye birisi olur muydu, olsa bile bile biz tanır mıydı? "Stop" olmasaydı Sam Brown'ı kim tanırdı? No Doubt iki yıl üst üste yılın şarkısı seçilen "Don't Speak" olmasaydı, hala varolabilirler miydi? Peki "Girl Just Want To Have Fun", "She Bop" olmasaydı, üstelik bu şarkılardan çok daha güzel şarkıları olmasına rağmen, Cyndi Lauper ne kadar ayakta kalabilirdi? "Smells Like Teen Spirit" olmasaydı, Kurt Cobain efsane olabilir miydi? Bu son örnekle "hadi canım sen de" diyebilirsiniz? "You Keep Me Hangin On"u cover'lamasaydı Kim Wilde'nin hali nice olurdu? Ya Bananarama "Venüs"ü yorumlamasaydı? Berlin grubunu kim hatırlıyor "Take My Breath Away"den başka? Örnekleri o kadar çoğaltabiliriz ki... Müziği çok seven şarkıcılar hayatları boyunca gene mutlaka müzik yapacaklardır ama hit şarkıların onlara motor gücü verdiğine inanıyorum ben. Velhasıl hit şarkı diye bir gerçek var asla inkar edemeyeceğimiz.
Pardon son bir konu... Hit şarkılardan başka bir de hit gruplar var. Özellike Indi Rock ve Brit Pop grupları. Adamların albümleri baştan sona hit oluyor desem yeridir. Sesleri, yorumları, düzenlemeleri, karizmalarıyla tepeden tırnağa hit oluyorlar. Mesela Franz Ferdinand gibi, Arctic Monkeys gibi, Black Keys gibi, Arcadia Fire gibi, Muse gibi... Villagers, Kaiser Chiefs, Foster the People... Sanırım onlar gerçek müzisyen oluyorlar. O zaman da benim hit şarkı iddiam çürütülmüş mü oluyor?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder