22 Eylül 2014 Pazartesi

Çağla Şikel'in canlı yayın kazasıyla farkındalık yaratabilmek...

Çağla Şikel'in canlı yayın kazasıyla, kadın sağlığı açısından farkındalık yaratabilmek mümkün mü?


Meme nedir diye sorsan, insanların aklına memenin bilimsel anlamda ne olduğundan çok direkt kadın ögesi gelecektir. Çünkü meme kadına ait en sembolik organdır. Ne kadar saklasan da bir şekilde algılanacak kadar kendini gösterir.

Kültürel anlamda hem kutsaldır, hem de mahremdir (bazı kültürlerde mahrem sayılmasa da). Kutsaldır; çocuklar belli bir yaşa kadar memeyle beslendikleri için doğurganlığın sembolüdür. Neden cinsel anlam taşıdığını da düşünürsek, sanırım kadınlığın en sembolik organlarından biri olduğundan olsa gerek. Kadın diyince meme akla geliyorsa, cinsel duygularla örtüştürülmesi de olağanlık dahilinde. Her organın metabolizma için bir görevi var ama onu toplumsal açıdan anlandırmak, kültürel bazda insanların yetiştirilmeleriyle şekillenen bakış açılarıyla alakalı sanırım. Çünkü sadece meme değil, başka organlar da fetişleştirilebiliyor cinsellik olarak.

Mesela meme mahrem olduğu gibi, kadınlığın da olmazsa olmazlarındandır. Ergenlik döneminde fiziksel değişim sebebiyle saklamaya çalıştığımız ama kadınsal anlamda varoluşun da bir öznesi olduğu için, üzerinden ahlakçılık yapılsa da onun üzerinden cazip olmaya, karşı tarafı etkilemeye de çalışıyoruz. Meme estetiği o yüzden yapılmıyor mu? Küçükse büyültüyor veya dikleştiriyor, çok büyükse herkesin beğenisi ölçüsünde küçültüyoruz. Görsel olarak memesi üzerinden iş yapan kadınlar, memelerini çok abartılı bir şekilde silikonlarla irileştirebiliyorlar. Meme yaşlılığın veya gençliğin de simgesi olabildiği için sarkmaya başlayınca, genç olduğumuzun ifadesi olarak da operasyonlarla şekillendirebiliyoruz.

Meme toplumsal cinsiyet olarak kadınlığın en sembolik organı olduğu için, transseksüellerin bir numaralı varoluş unsuru. Çünkü memeyle hem kadın olduklarını kanıtlıyorlar, hem de seks işçiliğine falan itildikleri için, karşı cinse kadın olarak hitap etmenin en kestirme yolu oluyor meme taktırmak. Tabi kültürel algıya göre de meme yoluyla bir arz talep dengesi oluşmuş durumda. Yani memeye bakış açısını sadece içgüdüsellikle açıklayamayabiliriz; toplumsal cinsiyetle de alakalı bir durum. Yoksa heteroseksist toplumlardaki erkek translar da memelerinden kurtulmaya çalışırlar mıydı?

Meme üzerinden kolay operasyon yapılabilmesi, trans kadınların silikon yoluyla memeye kavuşmalarını sağladığı gibi, trans erkeklerin de memelerinden kurtulmalarını sağlıyor. Gelişmiş toplumlarda artık vajina veya penis bölgelerine inilmiyor biyolojik cinsiyet için. Çünkü bu şekilde bir kıyım, metabolizmanın dengesini de bozabildiği gibi daha görsel olduğu için meme üzerinden bir cinsiyet kimliği de yeterli olabiliyor. Translar gene bu söylediklerimi hakaret olarak algılayabilirler ama ayrımcılıkla alakası yok söylediklerimin.

Meme konusunu Çağla Şikel'in canlı yayın kazası aklıma getirdi. Bu konuda yazmak aklımın ucunda bile yoktu. Video sitesinden bir müzik dinleyeyim dedim, sitenin ilk sırasında bu kazanın videosu çıktı karşıma. Görsel iş yapıyorsan, kaçınılmaz bir kaza. Çağla Şikel de, kocası Emre Altuğ da normal karşıladı bu iş kazasını ama toplumsal seviyede olay oldu. Herkes oraya odaklandı. Sanki devlet meselesi haline gelmiş gibi, şu anda bile milyon civarında tıklanmış bu olayın videosu. Bu gidişle milyonlarca tıklanabilir ve rekor bile kırabilir.

Doğal bir durum diyebiliriz bu meraka ama toplumsallığın doğallık olarak algılandığı bir dünyada yaşamakla da alakalı. Hatta bu yüzden doğal yaşamı ayıplar hale geldik normlar, gelenekler yüzünden. Memenin doğal bir şey olduğunun en güzel kanıtı, bazı kültürlerde ayıp karşılanmaması ve memenin ortada olması, saklanmaması. Hatta medya, memenin ayıp olarak kabul edildiği kültürlerde, doğal kültürlerin meme görüntülerini buzlayarak veriyor. Sanki hiç meme görmemişiz gibi. E, pekiştirilecek tabi yasalarca organlar üzerinden yapılan ahlakçılık. Heteroseksizm kadınları nasıl baskı altına alacak meme veya cinselliğe mal edilen organlar özgür bırakılırsa? Meme artık biyolojik yapının doğal bir parçası değildir; heteroseksizmin egemenliği altındaki insanların, üzerinden ahlakçılık yaptığı, kendilerine karşı kullandığı bir silahtır.

Çağla Şikel'in canlı yayın kazası keşke her yıl o kadar kadının maruz kaldığı meme kanseri sebebiyle, magazin malzemesi olduğu kadar, kadın sağlığına dikkat çekmek amacıyla da kullanılabilseydi. Ama kadına bakış açısı, fırsatları olumlu yönde değerlendirmemizin önünde engel teşkil edebiliyor ne yazık ki. Daha Batı'da bile ancak Angelina Jolie, Kylie Minogue gibi ünlülerin sağlık problemleriyle ilgili olarak kadın sağlığına dikkat çekilebiliyorsa, magazin gündemiyle kadın sağlığına dikkat çekmek fazla iyimserlik olur sanırım. Çünkü geleneksel kültürler, cinsellikle örtüştürülen organlar üzerinden ahlakçılık yapmakla meşgul hala.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder